Nabożeństwa majowe przy krzyżach i kapliczkach

Kapliczka z figurka Matki Boskiej w Siadle Górnym

Maj, to miesiąc, kiedy przyroda budzi się do życia. Człowiek wychodzi z domu na pole, aby pracować, podziwia dzieła Boże i… jeśli ma zdolności to śpiewa. Zaprasza przyrodę do chwalenia Boga i Matki Bożej. Można usłyszeć: "Chwalcie łąki umajone, góry, doliny zielone, chwalcie cieniste gaiki, źródła i kręte strumyki, chwalcie z nami Panią świata…". Dlaczego Maryję chwalą w najpiękniejszym miesiącu roku? Bo, "Ona dzieł Boskich korona…"

Majowe nabożeństwo ku czci Matki Bożej, zapoczątkowane w XVIII w. w Stolicy Apostolskiej, zostało zaszczepione w Polsce przez jezuitów w wieku XIX, początkowo w środowisku szkół i młodzieży w Galicji, a następnie stało się popularne w wielu kościołach, nie tylko zakonnych. W Krakowie pierwsze nabożeństwo majowe odbyło się w kościele św. Piotra, od 1856 roku odprawiano je w kościele Mariackim, zaś w stolicy - w kościele św. Krzyża od 1852 roku (Brzozowski 1927: 195; Gadacz, Milerski 2003; Grzebień 1996). W 1863 roku arcybiskup Zygmunt Szczęsny Feliński zalecił je odprawiać we wszystkich kościołach archidiecezji warszawskiej (Olszewski 1996: 153). W drugiej połowie XIX wieku arcybiskup lwowski F. K. Wierzchleyski zauważył, że "tylko po wsiach i miasteczkach nie dość jeszcze upowszechniło się to nabożeństwo" i zalecał, "aby to nabożeństwo wszędzie jak najbardziej się u nas rozpowszechniło, a mianowicie po kościołach parafialnych, a nawet po wsiach" (cytaty za: Olszewski 1996: 153).

Głównym elementem nabożeństwa majowego jest Litania Loretańska, której towarzyszy śpiewanie kościelnych pieśni maryjnych oraz rozważanie nawiązujące do teologii maryjnej. Nabożeństwa majowe - "majówki" stanowią wyraz pobożności ludowej i, choć pozbawione celebracji liturgicznych, tchnęły żarliwą i szczerą modlitwą. Niewielkie kapliczki z wizerunkiem Chrystusa, Maryi, świętych (na wsiach, przy polnych drogach popularne były też figury św. Rocha oraz - zwłaszcza przy rzekach, stawach lub jeziorach - św. Jana Nepomucena, które oprócz funkcji sakralnych miały także ważne znaczenie topograficzne), wykonywane dawniej przez ludowych artystów, umieszczane na szczycie drewnianego, zazwyczaj czworościennego słupa, otaczane czcią, uchodziły za lokalne świętości. Wiele obrazów i kaplic przyciągało pobożny lud.

 Układ nabożeństwa jest zazwyczaj podobny we wszystkich miejscowościach (litania - antyfona - modlitwy - kilka pieśni maryjnych i śpiew lub modlitwa na zakończenie nabożeństwa), a jego głównym elementem jest śpiew Litanii Loretańskiej ku czci Najświętszej Maryi Panny. Kolejną częścią nabożeństwa jest śpiew antyfony maryjnej Pod Twoją obronę wykonywany zazwyczaj na stojąco.

 Tak było kiedyś, a jak jest dziś?

Obecnie ostatnie dni "majowego" odbywają się w Siadle Górnym w godzinach popołudniowych (ok 18-19 )przy kapliczce.
A czy w waszych miejscowościach ta tradycja się utrzymała ???